આંતરધર્મી લગ્નોમાં મહિલાઓને રક્ષણ

,

(Protection of women in Inter Religious Marriages)

,

ભારતમાં અનેક ધર્મોને અનુસરતા નાગરિકો રહે છે, અને ભારતમાં વિવિધ ધર્મો માટે જુદા જુદા લગ્ન કાયદાઓ લાગુ છે. આ પૈકી, કેટલાક ધર્મોના લગ્ન અધિનિયમ સ્ત્રીઓને મજબૂત રક્ષણ પૂરું પાડે છે, જ્યારે કેટલાક ધર્મોના લગ્ન કાયદા સ્ત્રીઓને પૂરતું રક્ષણ પૂરું પાડતા નથી, અને તેના કારણે, લગ્ન પછી સ્ત્રીઓની સ્થિતિ નબળી પડી જાય છે, જેમણે કોઈ અન્ય ધર્મના યુવક સાથે લગ્ન કર્યા છે, અને અમુક યુવાનોના ધર્મનો લગ્ન અધિનિયમ મહિલાઓને પૂરતું રક્ષણ આપતું નથી.

,

આ કાયદો આંતર-ધાર્મિક લગ્ન કરતી મહિલાઓને લગ્ન પછી તેમના વૈવાહિક વિવાદોને ઉકેલવા માટે તેમના જન્મના ધર્મનો કાયદો પસંદ કરવાની સત્તા આપીને રક્ષણ પૂરું પાડે છે, જેમણે આંતર-ધાર્મિક લગ્નો કર્યા છે. આ કાયદો પ્રધાન મંત્રી સંસદમાં સાદી બહુમતીથી પસાર કરીને ગેઝેટમાં છાપી શકે છે.

,

જો તમે આ કાયદાનું સમર્થન કરો છો, તો પ્રધાન મંત્રી શ્રી ને પોસ્ટકાર્ડ મોકલો. પોસ્ટકાર્ડમાં આ લખોઃ પ્રધાન મંત્રી જી, આંતર-ધાર્મિક લગ્નમાં મહિલાઓને લગ્ન પછી મેરેજ એક્ટ પસંદ કરવાની સ્વતંત્રતા આપો. #MarriedWomenProtection #RRP30

,

--- કાયદાના મુસદ્દાની શરૂઆત---

,

(01) વૈવાહિક વિવાદોના કિસ્સામાં, વિવાદની પતાવટ કયા ધર્મના વૈવાહિક કાયદા હેઠળ કરવામાં આવશે તે નક્કી કરવાનો અંતિમ અધિકાર પરિણીત મહિલાને રહેશે. સ્ત્રી, તેના લગ્ન પછી કોઈપણ સમયે, નક્કી કરી શકે છે કે, તેના લગ્ન નીચેનામાંથી કયા કાયદા હેઠળ પતાવટ કરવા જોઈએ:

,

(1.1) એ ધર્મના વૈવાહિક કાયદા મુજબ જે ધર્મમાં પરિણીત સ્ત્રીનો જન્મ થયો હતો.

,

(1.2) એ વૈવાહિક કાયદો કે જેના હેઠળ દંપતિએ લગ્ન કર્યા હતા.

,

(02) જો કોઈ લગ્ન સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ હેઠળ કોર્ટમાં થયા હોય, તો આ કાયદો લાગુ થશે નહીં અને તમામ વૈવાહિક વિવાદોને માત્ર સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ હેઠળ જ પતાવટ કરવામાં આવશે.

,

(03) આ કાયદો માત્ર લગ્ન સંબંધી વિવાદો જેમ કે ગુજરા ભથ્થા, ભરણપોષણ, ઘરેલું હિંસા, દહેજ, છૂટાછેડા, બાળકોના વિભાજન, બહુપત્નીત્વ વગેરે પર લાગુ થશે, પરંતુ વારસો અથવા વારસદારોના દાવા આ કાયદાના દાયરાની બહાર રહેશે.

,

સમજૂતી 1 : માનો કે A એક જન્મેથી હિંદુ સ્ત્રી છે, જેણે B નામના મુસ્લિમ યુવક સાથે લગ્ન કર્યા છે. વૈવાહિક વિવાદના કિસ્સામાં, A જો ઇચ્છે તો કેસનું સમાધાન હિન્દુ લગ્ન અધિનિયમ હેઠળ થાય, પછી આ બાબતની સુનાવણી હિન્દુ લગ્ન અધિનિયમ હેઠળ કરવામાં આવશે. જો A એ લગ્ન દરમિયાન અથવા તે પહેલાં અથવા લગ્ન પછી મુસ્લિમ ધર્મ સ્વીકાર્યો હોય, તો પણ જો A તેના લગ્ન પર હિન્દુ કાયદો લાગુ કરવા માંગે છે, તો A અને B વચ્ચેના તમામ વૈવાહિક વિવાદો હિન્દુ મેરેજ એક્ટ હેઠળ સાંભળવામાં આવશે.

,

જ્યારે હિન્દુ મેરેજ એક્ટ A દ્વારા લાગુ કરવામાં આવે ત્યારે મુસ્લિમ યુવક ટ્રિપલ તલાક દ્વારા જન્મેથી હિન્દુ મહિલાને છૂટાછેડા આપી શકશે નહીં અને છૂટાછેડા હિન્દુ મેરેજ એક્ટ હેઠળ કોર્ટના આદેશ અનુસાર જ થશે.

,

સમજૂતી 2 : માનો કે A એક હિન્દુ ધર્મને માનનારી સ્ત્રીએ, B નામના મુસ્લિમ ધર્મને માનનારા પુરુષ સાથે લગ્ન કરેલ છે. જો A લગ્ન પછી જાહેર કરે છે કે હિંદુ મેરેજ એક્ટ તેના લગ્ન પર લાગુ થશે, તો A અને B ના લગ્ન પર હિંદુ મેરેજ એક્ટ લાગુ થશે, અને હિંદુ મેરેજ એક્ટમાં બહુપત્નીત્વને (બહુ વિવાહ) મંજૂરી નથી, તેથી B જો A ને છૂટાછેડા આપ્યા વિના બીજા લગ્ન કરે છે તો B ને હિંદુ મેરેજ એક્ટ હેઠળ ફોજદારી કાર્યવાહીનો સામનો કરવો પડી શકે છે.

,

પરંતુ જો A એ જાહેર કર્યું નથી કે તેના લગ્ન પર હિંદુ મેરેજ એક્ટ લાગુ પડશે, તો B મુસ્લિમ એક્ટ હેઠળ બીજા/ત્રીજા/ચોથા લગ્ન કરી શકે છે અને આ લગ્નો માન્ય ગણાશે. જો B દ્વારા કરવામાં આવેલા આ વધારાના લગ્નો પછી A હિંદુ લગ્ન અધિનિયમ લાગુ કરે છે, તો પણ B યુવાન દ્વારા કરવામાં આવેલા આ વધારાના લગ્નો રદ કરવામાં આવશે નહીં અને તે માન્ય રહેશે.

,

સમજૂતી 3 : માનો કે A એક જન્મથી મુસ્લિમ સ્ત્રી, B નામના હિન્દુ યુવક સાથે કાયદેસર રીતે લગ્ન કરેલ છે. જો A અને B વચ્ચે કોઈ વૈવાહિક વિવાદ થાય છે અને A તેને મુસ્લિમ મેરેજ એક્ટ હેઠળ પતાવટ કરવા માંગે છે, તો તે આમ કરી શકે છે.

,

(04) આંતર-ધાર્મિક લગ્ન કરતી સ્ત્રી, લગ્ન દરમિયાન અથવા લગ્ન પછી કોઈપણ સમયે, કોર્ટમાં અરજી કરી શકે છે કે તેના લગ્ન પર કયો મેરેજ એક્ટ લાગુ થશે. જો સ્ત્રીએ આવી કોઈ ઘોષણા કરી ન હોય, તો જ્યારે પણ કોઈ લગ્ન સંબંધી કેસ દાખલ થાય, ત્યારે સ્ત્રી કલમ (01) ની જોગવાઈઓનો ઉપયોગ કરીને તે રજૂઆત કરી શકે છે કે તે કયા લગ્ન અધિનિયમ હેઠળ કેસનો નિકાલ કરવા ઈચ્છે છે.

,

(05) જો કોઈ પરિણીત મહિલાએ તેના જન્મનો ધર્મ ન હોય તેવા કાયદા હેઠળ કેસની સુનાવણી માટે અરજી કરી હોય, તો તે સ્ત્રી ભવિષ્યમાં કોઈપણ સમયે ફરીથી તેના જન્મના ધર્મનો કાયદો પસંદ કરી શકે છે. પરંતુ એકવાર સ્ત્રીએ કોઈપણ વિવાદના સમાધાન માટે તેના જન્મના ધર્મનો કાયદો પસંદ કરી લીધો, પછી ભવિષ્યમાં સ્ત્રીના તમામ વૈવાહિક વિવાદો તેના જન્મના ધર્મના કાયદા હેઠળ ઉકેલવામાં આવશે.

,

(06) આ કાયદાના અમલમાં આવ્યાની તારીખથી પહેલાં સંપન્ન થયેલા તમામ લગ્નો આ કાયદા દ્વારા આવરી લેવામાં આવશે, અને આ કાયદો તમામ આંતરધર્મી લગ્નોને લાગુ પડશે.

,

(07) જો પહેલાથી જ અમલમાં રહેલા અન્ય કાયદાની કોઈપણ કલમ આ કાયદાની કોઈપણ જોગવાઈનું ઉલ્લંઘન કરતી હોય, તો, આ કાયદો ગેઝેટમાં પ્રકાશિત થતાંની સાથે જ, અમલમાં રહેલા અન્ય કાયદાના આવા તમામ વિરોધી હેતુઓ દર્શાવતી ધારાઓને શૂન્ય ગણી રદબાતલ ઠેરવવામાં આવે છે.

,

(08) મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રી ભારતના તમામ પરિણીત વ્યક્તિઓનો નીચેનો ડેટા એવી રીતે સાર્વજનિક કરશે કે કોઈપણ વ્યક્તિ તેમને લોગ ઇન કર્યા વિના જોઈ શકે:

,

1. નાગરિકનું પૂરું નામ

,

2. નાગરિક ઓળખ નંબર જેમ કે - મતદાર નંબર / ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ / પાન કાર્ડ / પાસપોર્ટ નંબર (પરંતુ આધાર કાર્ડની વિગતો જાહેર કરવામાં આવશે નહીં)

,

3. માતા/પિતાનું નામ અને તેમનો ઓળખ નંબર

,

4. વૈવાહિક સ્થિતિ - અપરિણીત / પરિણીત / જો છૂટાછેડા થાય ગયા હોય

,

5. લગ્ન / છૂટાછેડાની તારીખ

,

6. જીવનસાથીઓ/તમામ ભૂતપૂર્વ જીવનસાથીઓના નામ અને તેમના ઓળખ કાર્ડ નંબર

,

7. શું સ્ત્રી જીવનસાથીએ તેના જન્મનો ધર્મ લગ્ન અધિનિયમ તરીકે પસંદ કર્યો છે - હા / ના

,

8. સ્ત્રી જીવનસાથી દ્વારા પસંદ કરાયેલ મેરેજ એક્ટ

,

--------કાયદાના ડ્રાફ્ટની પૂર્ણતા------