TCP; પારદર્શક ફરિયાદ પ્રણાલી

,

( TCP ; Transparent Complaint Procedure )

,

આ કાયદાનો સાર : જો ભારતમાં સરકાર અને નાગરિકો વચ્ચે સંવાદની કોઈ અધિકૃત અને પારદર્શક પ્રક્રિયા ન હોવાને કારણે નાગરિકો તેમની માંગણીઓ, સૂચનો વગેરેને PM અથવા CM સુધી નથી પહોંચાડી શકતાં, અને તેઓ વિવિધ અનધિકૃત અને અવ્યવસ્થિત પદ્ધતિઓ આશરો લેવા માટે મજબૂર થાય છે. આ કાયદો ગેઝેટમાં આવ્યા બાદ નાગરિકો સત્તાવાર રીતે, તેમની માંગણી સરકાર અને જનતા સમક્ષ મૂકી શકશે અને મતદારો કોઈપણ માંગ પર તેમની સહમતી કે અસહમતી નોંધાવી શકશે. #StateTcp #RRP19

,

જો તમને TCP કાયદો જોઈએ છે, તો મુખ્ય મંત્રીને ​​પોસ્ટકાર્ડ મોકલો. પોસ્ટકાર્ડ પર આ લખો:

,

મુખ્ય મંત્રી શ્રી, ગેઝેટમાં રાજ્ય TCP કાયદો છાપો - #StateTcp

,

--------- કાયદાના મુસદ્દાની શરૂઆત --------

,

આ કાયદામાં 2 વિભાગો છે :

,

(i) નાગરિકોને સૂચનાઓ

(ii) અધિકારીઓ અને નાગરિકો માટે સૂચનાઓ

,

[નોંધ: આ કાયદોનો ડ્રાફ્ટ ભારતીય રાજપત્રમાં છાપીને વડાપ્રધાન દ્વારા સીધો જ લાગુ કરી શકાય છે. આ માટે લોકસભા કે રાજ્યસભાની પરવાનગીની જરૂર નથી. ,

,

ભાગ - I : નાગરિકો માટે સૂચનાઓ

,

(1) આ કાયદો તમને (અહીં તમનેનો મતલબ છે - ભારતના મતદાર) એ અધિકાર આપે છે કે તમે તમારી જિલ્લા કલેક્ટર કચેરીમાં હાજર થઈ કોઈ પણ સોગંદનામું જમા કરાવી શકો છો.

,

(1.1) આ સોગંદનામું તમારા દ્વારા રજૂ કરવામાં આવેલી કોઈપણ ફરિયાદ, સૂચન અથવા RTI અરજી અથવા સૂચિત કાયદો અથવા અન્ય કોઈ વિનંતી હોઈ શકે છે.

,

(1.2) સોગંધનામું જમા કરતી વખતે તમે પ્રતિ પૃષ્ઠ રૂ. 20 ફી ચૂકવશો.

,

(1.3) કલેક્ટર કચેરી રજૂ કરેલ સોગંધનામાને ચિહ્નિત કરવા માટે એક વિશિષ્ઠ સીરીયલ નંબર જારી કરશે.

,

(1.4) કલેક્ટર કચેરી, તમારા દ્વારા આપવામાં આવેલ સોગંધનામાને સ્કેન કરશે અને તેને મુખ્ય મંત્રીની વેબસાઈટ પર એવી રીતે અપલોડ કરશે કે કોઈપણ વ્યક્તિ લોગઈન કર્યા વિના આ સોગંદનામું જોઈ શકે.

,

(2) કોઈપણ મતદાર કોઈપણ દિવસે તલાટીની (ગ્રામ્ય અધિકારી) કચેરીએ જઈ અને કલમ 1 હેઠળ રજૂ કરેલ સોગંદનામાની સંખ્યાનો ઉલ્લેખ કરીને આવા સોગંદનામા પર તેની હા/ના નોંધાવી શકે છે.

,

(2.1) કલેક્ટર કચેરી મતદાતા દ્વારા નોંધાવામાં આવેલી હા/ના ને મતદારના નામ અને મતદાતા નંબર સાથે મુખ્યમંત્રીની વેબસાઈટ પર જાહેરમાં નોંધણી કરશે, જેથી કોઈ પણ વ્યક્તિ મતદાર દ્વારા દાખલ કરેલ હા/ના જોઈ શકે.

,

(2.2) મતદારે સોગંધનમામાં પર હા/ના દાખલ કરવા અથવા બદલવા માટે ફી ચૂકવવાની રહેશે. બીપીએલ કાર્ડ ધારકો માટે આ ફી રૂ.1 અને અન્ય નાગરિકો માટે રૂ.3 રહેશે.

,

(2.3) મતદાતા કોઈપણ સોગંધનામાં માં નોંધાયેલ તેમની હા/ના કોઈપણ દિવસે ગમે તેટલી વખત બદલી શકે છે.

,

(3) બધા માટે મહત્વની માહિતી : કોઈપણ સોગંદનામામાં નોંધાયેલ હા/ના ની આ ગણતરી મુખ્યમંત્રી કે કોઈપણ મંત્રી અથવા કોઈપણ અધિકારી અથવા કોઈપણ કોર્ટને બંધનકર્તા રહેશે નહીં. તેમ છતાં, જો રાજ્યના ૫૧ % થી વધુ મતદારો કોઈપણ એફિડેવિટ પર હા રજીસ્ટર કરાવે છે, તો મુખ્યમંત્રી એફિડેવિટમાં નોંધાયેલા કામનું પાલન કરવા માટે જરૂરી સૂચનાઓ જારી કરી શકે છે, અથવા તેમણે આમ કરવાની જરૂર નથી. અથવા મુખ્યમંત્રી ઇચ્છે તો રાજીનામું આપી શકે છે અથવા તેમને આવું કરવાની જરૂર નથી. આ અંગે મુખ્યમંત્રીનો નિર્ણય આખરી રહેશે.

,

(4) કલમ 1 માં સોગંદનામું આપવા માટે, કલેક્ટર તમને મતદાર આઈડી કાર્ડ, આધાર કાર્ડ લાવવા માટે કહી શકે છે, અને તમારો ફોટો અને ફિંગરપ્રિન્ટ પણ લઈ શકે છે. કલેક્ટર તમને શૂન્યથી પાંચ સાક્ષીઓ, જે તમને વ્યક્તિગત રીતે ઓળખે છે, લાવવા માટે પણ કહી શકે છે.

,

(4.1) એકવાર તમે સોગંદનામું ફાઇલ કરી લો, પછી તમે તેને હટાવી શકશો નહીં. કોર્ટના આદેશ સિવાય કોઈપણ અધિકારીને તમારું સોગંદનામું હટાવવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં.

,

(4.2) તમને જાણ કરવામાં આવે છે કે - સોગંદનામામાં અયોગ્ય માહિતી અથવા બદનક્ષીકારક, અથવા બદનક્ષીભર્યા નિવેદન માટે કોર્ટમાં કોઈપણ પક્ષ દ્વારા તમારા પર દાવો કરવામાં આવી શકે છે, અને દોષ સિદ્ધ થાય તો કોર્ટ તમને સજા કરી શકે છે.

,

(5) તમારે સમગ્ર ભારતમાં રજૂ કરાયેલ તમામ સોગંદનામા પર હા/ના દાખલ કરવાની જરૂર નથી. તમે કયા સોગંદનામામાંને ધ્યાનમાં લેવા માંગો છો અને કયા સોગંદનામામાંને તમે નકારી કાઢવા માગો છો તે નક્કી કરવાનું તમારા પર છે. તમે કોઈપણ સોગંદનામામાં પર તમારો અભિપ્રાય નોંધાવી શકો છો કે જેના પર તમે હા/ના દાખલ કરવા માંગો છો. કોઈપણ એફિડેવિટ પર હા/ના દાખલ કરવા બદલ તમને સજા કરવામાં આવશે નહીં, પછી ભલે કોઈ સોગંદનામામાં કોઈપણ અયોગ્ય અથવા બદનક્ષીભર્યું નિવેદન હોય.

,

(6) તમે તમારો મોબાઈલ નંબર મતદાર યાદી જાળવતા કારકુન પાસે રજીસ્ટર કરાવી શકો છો. આવો ફોન નંબર તમારા નામે અથવા તમારા નજીકના પરિવારના સભ્યના નામે હોવો જોઈએ. જો તમે તમારો મોબાઈલ નંબર દાખલ કરો છો, જ્યારે પણ તમે એફિડેવિટ ફાઇલ કરો છો અથવા કોઈપણ એફિડેવિટ પર હા/ના દાખલ કરો છો, તો તમને પ્રતિસાદ માટે એક SMS પ્રાપ્ત થશે. આ SMS એટીએમ વગેરેમાંથી રોકડ ઉપાડતી વખતે ખાતાધારકને મળતા SMS જેવો જ હશે. અને જો કોઈ અન્ય વ્યક્તિ તમારા નામે છેતરપિંડી કરીને સોગંદનામું ફાઇલ કરવાનો અથવા તમારા નામમાં હા/ના દાખલ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે, તો પણ તમને આવા SMS પ્રાપ્ત થશે. આ સ્થિતિમાં તમે પોલીસને ફરિયાદ કરી શકો છો.

,

(7) તમને વોટર કાર્ડ જેવું એક મેગ્નેટિક કાર્ડ (એટીએમ કાર્ડ જેવું) પણ આપી શકાય છે અને એટીએમ જેવું મશીન તલાટી ઓફિસ પાસે પણ ઇન્સ્ટોલ કરી શકાય છે, જેથી તમે મશીનમાં કોઈપણ સોગંદનામાનો નંબર એન્ટર કરી શકો અને તમારી તેના પર હા. / દાખલ કરી શકો. જ્યારે તે ઉપલબ્ધ હોય ત્યારે તમે આ સુવિધાનો ઉપયોગ કરી શકો છો. આ સિસ્ટમના અમલીકરણ પછી, તમારે દરેક હા/ના દાખલ કરવા અથવા બદલવા માટે 1 રૂપિયાની ફી ચૂકવવી પડશે.

,

(8) કલેક્ટર એક સિસ્ટમ બનાવી શકે છે જેના દ્વારા તમે SMS અથવા મોબાઇલ એપ્લિકેશન દ્વારા તમારી હા / ના રજીસ્ટર કરી શકો છો. જો તમે SMS અથવા મોબાઇલ એપ્લિકેશન દ્વારા હા / ના ફાઇલ કરો છો, તો તેની ફી જિલ્લા કલેક્ટર દ્વારા નક્કી કરવામાં આવશે.

,

ભાગ-II: અધિકારીઓ માટે સૂચનાઓ

,

(09) નેશનલ ઈન્ફોર્મેટિક્સ સેન્ટર (National Informatics Centre)ના પ્રભારી સચિવને આદેશો જારી કરવામાં આવે કે તેઓ આવી જરૂરી વેબસાઈટ વગેરે બનાવે જેથી કલેક્ટર, તલાટી વગેરે ઉપરોક્ત વિભાગોમાં નોંધાયેલી પ્રક્રિયાનો અમલ કરી શકે.

,

(10) મેયર, જિલ્લા/તહેસીલ/ગામના સરપંચ માટે બિન-બંધનકારી સૂચનાઓ : તમે આ કાયદામાં ઇચ્છિત ફેરફારો કરીને (જેમ કે મુખ્યમંત્રી શબ્દને મેયર તરીકે બદલવો વગેરે અને અન્ય જરૂરી ફેરફારો કરીને) આ કાયદો પસાર કરી શકો છો. અને આ TCP કાયદો શહેર/જિલ્લા/તહેસીલ/ગ્રામ્ય સ્તરે લાગુ કરી શકાય છે.

,

,

,

TCP કાયદો કેવી રીતે કામ કરશે ?

,

(1) અમે કલેક્ટરને માંગણીનું આવેદનપત્ર આપી શકીએ છીએ, તો પછી TCPની શું જરૂર છે?

,

જ્યારે તમે આવેદનપત્ર આપો છો, ત્યારે કલેક્ટર તમારી માંગને બંધ પરબિડીયામાં મૂકીને પીએમને મોકલે છે. તમારું આવેદનપત્ર અખબાર દ્વારા પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યું નથી, તેથી ફક્ત 3 લોકો તમારા આવેદનપત્ર વિશે જાણે છે - જિલ્લા કલેક્ટર, પીએમ અને તમે. જો તમે તમારી સાથે 10-15 લોકોને લઈ ગયા હોવ તો પણ 100-50 થી વધુ લોકો તેના વિશે જાણી શકશે નહીં. મર્યાદિત સંખ્યામાં વ્યક્તિઓ દ્વારા કરવામાં આવતી આવી વ્યક્તિગત માંગમાં PM/CMનું ધ્યાન આકર્ષિત કરવાની તાકાત નથી. પરંતુ TCPમાં તમારી માંગ પીએમ તેમજ દેશના કરોડો નાગરિકોની સામે દેખાશે.

,

સોગંદનામું દાખલ કર્યા પછી, તમે તમારી માંગને નાગરિકોમાં જાહેર કરી શકો છો. તમે તમારી માંગના પેમ્ફલેટ્સ વિતરિત કરી શકો છો, આ વિશે, વોટ્સએપ, ફેસબુક, યુટ્યુબ વગેરે જેવા સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરીને, તમે તમારી માંગને સમર્થન આપવા માટે શક્ય તેટલા નાગરિકોને વિનંતી કરી શકો છો. જો તેઓને તમારી માંગ યોગ્ય લાગે અને તેઓ તેને સમર્થન આપવા માંગતા હોય, તો તેઓ તેના માટે તેમની હા રજીસ્ટર કરી શકશે. જો વધુને વધુ નાગરિકો તમારી એફિડેવિટ પર હા રજીસ્ટર કરાવે છે, તો તમારી માંગના સમર્થકોની સંખ્યામાં વધારો થશે અને PM/CM પર તેનો અમલ કરવાનું દબાણ રહેશે. આ રીતે TCP માં એવી જોગવાઈ છે કે તે અન્ય નાગરિકોને સંગઠિત રીતે માંગને સમર્થન આપવાની તક આપે છે, જે આવેદનપત્રમાં શક્ય નથી.

,

(2) સોશિયલ મીડિયા દ્વારા પણ અમે અમારી માંગ સરકાર સુધી પહોંચાડી શકીએ છીએ, તો પછી TCPની જરૂર કેમ ?

,

સોશિયલ મીડિયા ખાનગી કંપનીઓ છે, જ્યારે TCP એ સરકારી સિસ્ટમ છે. જો તમારી માંગ આગળ વધે છે, તો ખાનગી કંપનીઓ તમારા પ્રસ્તાવને હટાવી શકે છે અથવા તેનું સર્ક્યુલેશન બંધ કરી શકે છે. જ્યારે TCPમાં એકવાર પ્રસ્તાવ દાખલ થઈ જાય, તો તેને કોર્ટના આદેશ વિના દૂર કરી શકતો નથી. આ સિવાય કોઈ પણ આઈટી સેલ કે વ્યક્તિ સોશિયલ મીડિયામાં હજારો સ્યુડો આઈડી બનાવીને કંઈ પણ લખતા રહે છે, તેથી અધિકૃત ન હોવાને કારણે તેનો કોઈ અર્થ રહેતો નથી. TCP તેની પારદર્શક અને અધિકૃત પ્રક્રિયાને કારણે વિશ્વસનીય છે.

,

(3) શા માટે પેઇડ મીડિયા કર્મચારીઓ અને પેઇડ રાજકીય પક્ષો TCP ના સમર્થનમાં નથી?

,

વાસ્તવમાં, પેઇડ મીડિયા પાર્ટીઓ અને પેઇડ મીડિયા દ્વારા સમર્થિત નેતાઓ પાસે રસ્તાઓ પર ભીડ ભેગી કરવા માટે સંખ્યા બળ અને સંસાધનો હોય છે. તેથી, 5-10 શહેરોમાં થોડા હજાર લોકોને ભેગા કરીને, તેઓ સ્થાપિત કરે છે કે જનતા આવા નિર્ણયનો વિરોધ/સમર્થન કરે છે. અને પછી પેઇડ મીડિયા આ ભીડને આખા દેશને બતાવીને વાતાવરણ ઊભું કરે છે કે–આખો દેશ આવા વિષયનો વિરોધ/સમર્થન કરી રહ્યો છે !! બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, તેઓ તેમની પોતાની સ્વતંત્ર ઇચ્છા પર લોકોના ઇરાદાનું અર્થઘટન કરવામાં સક્ષમ છે.

,

ઉદાહરણ તરીકે, ભારતમાં 90 કરોડ મતદારો છે. પરંતુ પેઇડ મીડિયા રામલીલા મેદાનમાં અણ્ણાના કેટલાક હજાર લોકોને વારંવાર બતાવીને એવો ભ્રમ પેદા કરી શકે છે કે આખો દેશ જનલોકપાલની માંગ કરી રહ્યો છે !! એ જ રીતે, પેઇડ મીડિયાની મદદથી, તેઓ તેમની પસંદગીના મુદ્દાઓ પર જાહેર સમર્થન દર્શાવવાનો ખોટો ભ્રમ ઉભો કરે છે. TCP પેઇડ મીડિયા, પેઇડ મીડિયા પાર્ટીઓ અને રાજકારણીઓ પાસેથી જાહેર અભિપ્રાયના અર્થઘટનનો અધિકાર છીનવી લે છે !! તેઓ જાહેર અભિપ્રાયનું અર્થઘટન કરવાનો અધિકાર ઇચ્છે છે, તેથી તેઓ આ કાયદાનો વિરોધ કરે છે.

,

આ કાયદો ગેઝેટમાં પ્રસિદ્ધ થાય તે માટે આપણે શું કરી શકીએ?

,

1. કૃપા કરીને "મુખ્યમંત્રી કાર્યાલય" સરનામા પર પોસ્ટકાર્ડ લખીને આ કાયદાની માંગ કરો. પોસ્ટકાર્ડ પર આ લખો - મુખ્યમંત્રી જી, ગેઝેટમાં TCP કાયદો છાપો - #StateTcp

,

2. જ્યાં સરનામું લખેલું છે તે જ બાજુ ઉપરનું લખાણ લખો. પોસ્ટકાર્ડ મોકલતા પહેલા, પોસ્ટકાર્ડની ફોટોકોપી મેળવો. જો તમને પોસ્ટકાર્ડ ન મળી રહ્યું હોય તો તમે અંતર્દેશીય પત્ર પણ મોકલી શકો છો.

,

3. વડાપ્રધાન પાસે મારી માંગણીના નામ સાથે એક રજીસ્ટર બનાવો. તેને લેટર બોક્સમાં મૂકતા પહેલા, તમે જે પોસ્ટકાર્ડ મેળવ્યું છે તેની ફોટોકોપી તમારા રજીસ્ટરના પેજ પર પેસ્ટ કરો. પછી જ્યારે પણ તમે પીએમને માંગનો પત્ર મોકલો તો તેની ફોટો કોપી રજીસ્ટરના પેજ પર ચોંટાડતા રહો. આ રીતે તમારી પાસે મોકલેલા પત્રોનો રેકોર્ડ હશે.

,

4. તમે આ પત્ર કોઈપણ દિવસે મોકલી શકો છો. પરંતુ આ કાયદાના ડ્રાફ્ટના લેખકો માને છે કે તમામ નાગરિકોએ આ પત્ર મહિનાની નિશ્ચિત તારીખે અને નિશ્ચિત સમયે મોકલવો જોઈએ.

,

નિયત તારીખ અને સમય પર જ શા માટે?

,

4.1. જો તે જ દિવસે પત્રો મોકલવામાં આવે તો તેની વધુ અસર થશે અને મુખ્યમંત્રી કાર્યાલય માટે તેની ગણતરી કરવામાં સરળતા રહેશે. નાગરીક કર્તવ્ય દિવસ 5મી એ આવતો હોવાથી દેશભરના તમામ શહેરો માટે પત્રો મોકલવા માટે મહિનાની 5 મી તારીખ નક્કી કરવામાં આવી છે. તેથી જો તમે પત્ર મોકલો તો 5 તારીખે જ મોકલો.

,

4.2. જેથી પોસ્ટ ઓફિસના કર્મચારીઓને આ અંગે વધારાની મુશ્કેલી ન પડે તે માટે સાંજે 5 વાગે. સામાન્ય રીતે લેટર બોક્સ 3 થી 5 વાગ્યાની વચ્ચે ખાલી થઈ જાય છે, હવે ધારો કે કોઈપણ શહેરના 100-200 નાગરિકો પત્ર મૂકે તો તેમને લેટર બોક્સ ખાલી મળશે, નહીં તો ભરેલા પત્રમાં આટલા પત્રો આવી શકશે નહીં. જેથી પોસ્ટ ઓફિસ અને નાગરિકોને અસુવિધા થશે. અને આ પછી પોસ્ટ મેન 6 વાગ્યે પોસ્ટ બોક્સ ખાલી કરી શકે છે, કારણ કે ટૂંક સમયમાં તેમને ખબર પડશે કે પીએમને સૂચના મોકલનારા જવાબદાર નાગરિકો 5-6 વાગ્યાની વચ્ચે જ પત્રો મૂકે છે. આ સાથે, તેમને વર્ગીકૃત કરવામાં તેમનો વધારાનો સમય પસાર કરવો પડશે નહીં. તેથી, જો તમે આ પત્ર મોકલો, તો કૃપા કરીને તેને સાંજે 5 થી 6 વાગ્યાની વચ્ચે જ લેટર બોક્સમાં મૂકો. જો તમે 5 તારીખે પત્ર મોકલી શકતા નથી, તો પછી તેને આવતા મહિનાની 5 તારીખે મોકલો.

,

4.3. તમે આ પત્ર કોઈપણ લેટર બોક્સમાં મૂકી શકો છો, પરંતુ અમારા મતે તે શક્ય હોય ત્યાં સુધી શહેર અથવા નગરની હેડ પોસ્ટ ઓફિસના બોક્સમાં મૂકવો જોઈએ. કારણ કે હેડ પોસ્ટ ઓફિસનું લેટર બોક્સ પ્રમાણમાં મોટું હોય છે અને ત્યાંથી પોસ્ટમેનને પત્રો લઈ જવામાં વધુ અંતર કાપવું પડતું નથી.

,

5. જો તમે ફેસબુક પર હોવ તો વડાપ્રધાન/મુખ્યમંત્રી પાસેથી મારી માંગણીના નામ સાથે એક આલ્બમ બનાવો અને આ આલ્બમમાં રજીસ્ટર પર પેસ્ટ કરેલ પેજનો ફોટો રાખો.

,

6. જો તમે ટ્વિટર પર છો, તો રજિસ્ટર પેજના ફોટા સાથે વડાપ્રધાનને આ ટ્વિટ કરો:

,

@Cmo..., મુખ્ય મંત્રી જી, રાજ્ય TCP કાયદાઓ ગેઝેટમાં છાપો - #StateTcp

,

7. Pm/Cm ને પત્રો મોકલતા નાગરિકો, જો તેઓ પરસ્પર વાતચીત માટે મીટિંગ કરવા માંગતા હોય, તો તેઓ મહિનાના બીજા રવિવારે એટલે કે બીજા રવિવારે સવારે 10 વાગ્યે સ્થાનિક સ્તરે મીટિંગ કરી શકે છે. સભા હંમેશા સાર્વજનિક સ્થળે થવી જોઈએ. આ માટે તમે કોઈપણ મંદિર કે રેલવે-બસ સ્ટેશન પરિસર વગેરે પસંદ કરી શકો છો. 2જી રવિવાર સિવાય કામદારો ખાનગી જગ્યાઓ વગેરે પર મીટીંગ કરી શકે છે, પરંતુ મહિનાના બીજા રવિવારની મીટીંગ જાહેર સ્થળે જ યોજાશે. આ જાહેર સભાનો સમય પણ યથાવત રહેશે.

,

8. આ અહિંસા મૂર્તિ મહાત્મા ઉધમ સિંહ જી દ્વારા પ્રેરિત વિકેન્દ્રિત જન ચળવળ છે. (10 ) પ્રવાહોનો આ ડ્રાફ્ટ આ ચળવળનો આગેવાન છે. જો તમે પણ આ માંગણીને આગળ લઈ જવા માંગતા હોવ તો તમારા સ્તરે જે થઈ શકે તે કરો. આ કોપી લેફ્ટ ફોર્મ છે, અને તમે તમારા સ્તરે આ પુસ્તિકા છાપી શકો છો અને નાગરિકોમાં વહેંચી શકો છો. આ ચળવળના કાર્યકરો વારંવાર ધરણાં, દેખાવો, જામ, કૂચ, સરઘસ જેવા પગલાં ટાળે છે, જેનાથી નાગરિકોને અસુવિધા થાય છે અને સમય, શ્રમ અને નાણાંનું નુકસાન થાય છે. પત્ર મોકલીને સ્પષ્ટપણે તેમની માંગણી લખીને નાગરિકો તેમની કોઈપણ માંગણી પીએમ સુધી પહોંચાડી શકે છે. આ માટે નાગરિકોને ન તો કોઈ નેતાની જરૂર છે કે ન તો મીડિયાની.